Scheten uit de schoorsteen is een prentenboek over klimaatverandering, een zeer actueel onderwerp en dan ook belangrijk om uit te leggen aan de generaties van onze toekomst. Waar verhalen rond de opwarming van de aarde vaak enkel focussen op ijsberen, gaat Marc ter Horst de uitdaging niet uit de weg om op een toegankelijke én verrassende manier de oorzaken, gevolgen en oplossingen ervan aan te kaarten.
Wat Marc ter Horst eerder al toonde met zijn boeken Palmen op de Noordpool en Viruswereld (genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs en Zilveren Griffel 2022) is dat hij uit een volwassen thematiek gezwind de juiste metaforen weet te halen om een verhaal te vertalen naar de kinderwereld. Deze keer koos hij voor de vergelijking met scheten, wat natuurlijk in één ruk ook op de giechelspieren van klein en groot werkt.
Koeien laten scheten, auto’s laten scheten en ook fabrieken laten scheten. Zo vormt de lucht een dik deken waar de zonnestralen en de warmte onder blijven hangen, waardoor onze aarde opwarmt en in de problemen komt. Een duidelijke boodschap waar geen doekjes om gewonden worden, want eerlijk duurt het langst. Toch blijft Ter Horst niet hangen in het probleem. Tegen het einde van het verhaal weet de lezer perfect waarom die scheten zo problematisch zijn, maar voelt hij ook hoop voor de toekomst. Het boek vertelt immers over slimme mensen die slimme dingen doen om het deken van scheten dunner te maken, en zeg nu eens eerlijk, wie wil nu ook niet bij de groep van “slimme mensen” horen?
Waar auteur Marc ter Horst vakkundig tot de kern kan komen in weinig woorden, zet Yoko Heiligers op haar beurt complexe informatie om in gedetailleerde beelden. Voor de kaft werd er gekozen voor de afbeelding van een ijsbeer, een veilige keuze die weliswaar neigt naar een cliché, maar tegelijk heel herkenbaar is. Verder zijn de paginagrote illustraties een traktatie voor jong en oud. Wie goed oplet merkt al snel dat er enkele elementen regelmatig terugkeren in het verhaal, zoals de vrachtwagen van de fabriek, paraplu’s en een hond. Details die een glimlach op je gezicht toveren. Daarnaast zorgt Heiligers op subtiele wijze voor nog meer ontdekkingsplezier in haar illustraties, want ijsblokken nemen de vorm aan van zeehonden en ook op andere onverwachte plaatsen vind je voorwerpen en dieren terug. Dit alles zonder af te doen aan duidelijkheid en herkenbaarheid. Tot slot zorgt de variatie in kleurgebruik ervoor dat je bijna met elke draai van een pagina in een nieuw kortverhaal terechtkomt.
Scheten uit de schoorsteen is een boek waar je als ouder, kind of leerkracht wel vaker naar kan teruggrijpen. Is het niet door de sterke informatieve waarde, dan wel door de intrigerende illustraties of de extra weetjes achteraan. Conclusie: uitermate geschikt voor iedereen die een boek zoekt dat de verbeelding aanspreekt, maar tegelijkertijd ook een volledig en eerlijk verhaal brengt.
Debbie L’homme
Weetje
Wist je dat … Je op de website van de auteur ook een bijhorende kleurenplaat én opdrachten kan downloaden?