Misschien wil je nog vóór het einde van de zomer van 2023 op een mooie zondag schuilen voor de regen, of misschien net voor de zon. Dan kun je richting de expositie ‘Heerlijke herinneringen, Vlaams Expressionisme’ in het Kunstmuseum van Den Haag, en zeker zo met dit boek onder de arm.
Dit prentenboek van Gerda Dendooven werd ter ere van de expositie uitgebracht door het Kunstmuseum van Den Haag in samenwerking met uitgeverij Leopold. Dendooven brengt in het boek dichtend een verhaal over een mooie zondag, met bootjes, taart, kermis en feest. Het gewone dagelijkse leven, zoals de Vlaamse expressionisten van begin twintigste eeuw het graag met een kwinkslagje neerzetten. Doorheen het verhaal introduceert ze zowel in de tekst als in de illustraties verwijzingen naar de schilderkunst. Je leest verzen als “Dag kwast en dag schilder. Wordt het doek nog veel wilder?” of “op de pleinen bruist het feest, de schilder is er ook geweest” en ziet op de meeste pagina’s wel ergens een verfborstel, een kleurrijke spat (al dan niet op de kont van een jongedame), een ezel of een kunstenaar.
Die expliciete verwijzingen dienen als kleine wegwijzers richting de subtielere verwijzingen naar meer en minder gekende Vlaams-expressionistische kunst. De boem en de paukeslag op de tweede pagina werpen de lezer meteen richting Van Ostaijens tekst, die Dendooven niet enkel feilloos integreert in haar eigen zondags verhaal, maar ook naadloos laat overgaan in Van Ostaijens “Marc groet ’s morgens de dingen”.
Bezoekers aan de tentoonstelling en/of echte kenners herkennen op de bijhorende illustratie zeker ook nog tekenen van Marc, zoals de expressionist Floris Jespers en vader van Marc hem op papier zette.(*) Op andere bladzijden zie je Dendoovens eigen versie van de zwart-witte figuren van Jozef Cantré, de clowns van Floris Jespers of “Herinneringen aan een zondag” van Edgard Tytgat.
Ook wie niet helemaal thuis is in het Vlaamse expressionisme, pikt doorheen de bladzijden snel de stilistische elementen op van de stroming waaruit Dendooven plukte om haar eigen prenten vorm te geven. Veel kleur, hoekige gezichten, stilering en vereenvoudiging, landschap en vrouwelijk schoon.
De titel van dit boek vat zelf ook mooi het spel tussen meer impliciete en expliciete verwijzingen naar de Vlaamse expressionisten in het algemeen en de werken uit de tentoonstelling in het bijzonder. Een zomerse zondag verwijst niet enkel naar een van de lievelingsthema’s van de expressionisten, maar evengoed naar een specifiek doek. En, wie weet, naar een van jouw zondagen in het Kunstmuseum van Den Haag.
Eline Zenner
PS/ Misschien lees je deze recensie na augustus 2023? Geen zorgen: het boek staat er helemaal op zichzelf.