Dit is opnieuw zo’n informatieve kanjer van een boek waar je meteen een ‘WAUW’ bij slaakt. De Britannica Infographica biedt een fantastisch alternatief voor de klassieke weetjesboeken. Dat doet het boek door de weetjes te presenteren met behulp van infographics, verhelderende grafieken, diagrammen, tijdbalken, kaarten en ander beeldmateriaal dat de vaak duizelingwekkende feiten zó voorstelt dat je ze in een oogopslag voor je ziet.
Het imposante boek is ingedeeld in zes afdelingen: ruimte/ land, zee en lucht/ levende planeet/ dieren/ het menselijk lichaam en de wereld van de mens. Zoals de ondertitel aangeeft, biedt het boek ‘verbluffende weetjes en verbazingwekkende feiten’: van de dikste en hoogste bomen over de langste rivieren en grotten, de hoogste gebouwen tot de oplagen van de 5 meest verkochte boeken. En wist je dat kwallen minstens 1500 keer zo lang op aarde zijn als mensen, dat alle aardwormen samen 8 keer zoveel wegen als alle mensen en dat alle cellen in je lichaam om de zoveel tijd vernieuwen (behalve die van je hersenen)? Tal van boeiende vragen krijgen een duidelijk antwoord, wat ‘wat beschermt ons tegen de zon?’ over ‘wat doet de huid?’ tot ‘Hoeveel geld hebben mensen over de wereld?’
Hoe verhelderend de infographics werken, merk je meteen bij de tekening van de 209 badkuipen die de hoeveelheid slijm visualiseren die je lichaam in een mensenleven produceert, of in het staafdiagram dat de versnelde toename van de wereldbevolking laat zien, of in de illustraties die de grote dieren van tegenwoordig naast de dino’s zetten of nog in de tijdbalk van alle uitvindingen vanaf de prehistorie, ingedeeld in categorieën als medicijnen, wapens en transport.
Daarbij is (vrijwel) altijd ook de uitleg in woorden zowel helder als verhelderend. Zo las ik meteen al bij het begin een van de duidelijkste én beknoptste beschrijvingen van de oerknal. En de vergelijking ‘de aarde is net een gekookt ei’ is een bijzonder efficiënte manier om de relatieve grootte van de aardkorst, de mantel en de kern van de aarde voor te stellen. Al even verhelderend is de uitleg over artificiële intelligentie, waarbij een sprekende vergelijking in woord en beeld voor relativering zorgt: die verduidelijkt waarom AI momenteel een hond nog gemakkelijk kan verwarren met een bosbessenmuffin.
Positief is ook dat het boek geregeld een kritische kijk biedt op de ‘verwezenlijkingen’ van de mens. Een taartdiagram maakt duidelijk hoe 1% van de mensen 46 % van alle rijkdom bezit. Na een overzicht van de vijf massa-extincties sinds het ontstaan van de aarde wordt de vraag gesteld of we nu in een zesde extinctie zitten, met een overzicht dat duidelijk laat zien hoeveel sneller diersoorten nu verdwijnen, vergeleken bij vorige extincties. Er is aandacht voor het verdwijnen van de regenwouden en de poolkappen en hoe belangrijk die zijn voor onze aarde. En het probleem van het restafval wordt geschetst zonder er doekjes om te winden. Eveneens lovenswaardig is dat het boek aandacht besteedt aan de diversiteit van onze wereld met aandacht voor de verschillende werelddelen, culturen en mensen. Zo krijgen de paralympische spelen evenveel aandacht als de Olympische.
Het einde van elk hoofdstuk laat een wetenschapper aan het woord én rondt af met een kleine quiz (in woord en beeld), waarvan je de antwoorden achteraan in het boek aantreft. Daar vind je ook een uitvoerige bronnen- en woordenlijst, een bijzonder uitgebreid register én een overzicht van het team achter het boek. Die pagina’s maken je bewondering voor dit magistrale boek alleen maar groter.
Jan Van Coillie