Katherine Rundell overtuigde mij als auteur voor kinderen helemaal met het fantasievolle Sophie op de daken. In het Verenigd Koninkrijk wordt ze beschouwd als een van de belangrijkste kinderboekenauteurs van haar generatie.
In dit kleine, rode boekje houdt ze een vlammend betoog voor het kinderboek. Ze richt zich tot volwassenen, haar bedoeling is precies die volwassenen ervan te overtuigen dat het meer dan de moeite waard is nog kinderboeken te lezen als je kinderschoenen ontgroeid bent. Ze herinneren immers aan ‘het wonder en de opwinding van het leven’. En gelijk heeft ze, goede kinder- en jeugdboeken kunnen minstens even veel leesplezier geven als boeken voor volwassenen. Elke volwassene die kinderboeken (voor)leest weet dat.
Het boek opent met een lang voorwoord van kinderboekenambassadeur Manon Sikkel, dat mij wel wat teleurstelde, het is weinig overtuigend en niet origineel én het mist de sprankelende stijl van Rundell. Rundells betoog neemt je wél meteen op sleeptouw. Je hoeft het niet met alles eens te zijn, maar haar tekst barst van de uitspraken die op zijn minst intrigeren of aanzetten tot discussie. Haar betoog is zo rijk dat samenvatten zinloos is. Ik geef alleen enkele markante uitspraken weer, als smaakmaker:
‘Dus als je ontzag, honger en verlangen naar gerechtigheid wilt voelen, wend je je tot fictie voor kinderen: om het oude strijdrossenhart weer vurig te laten stampen in zijn box.’
‘Fictie voor kinderen doet ook nog iets anders: het geeft ons de kans om dingen terug te vinden waarvan we misschien niet eens weten dat we ze kwijt zijn.’
‘… de mogelijkheid van de morele waarneming om de grenzen van de vluchtige gebeurtenissen van alledag te overstijgen, evenals de grenzen van de eigen ervaring. Daarvoor hebben we boeken nodig die speciaal geschreven zijn om de verbeelding te voeden, die hart en geest een gigantische oplawaai verkopen: kinderboeken.’
‘Kinderromans spraken en spreken voor mij nog steeds over hoop. Ze zeggen: kijk, zo ziet dapperheid eruit. Zo ziet ruimhartigheid eruit. Via het medium van tovenaars en leeuwen en pratende spinnen, vertellen ze dat deze wereld waarin we leven een wereld van mensen is die grapjes maken en werken en zich handhaven. Kinderboeken zeggen: de wereld is kolossaal. Ze zeggen: hoop is belangrijk. Ze zeggen: dapperheid doet ertoe, vernuft doet ertoe, empathie doet ertoe, liefde doet ertoe. Deze dingen zijn wel of niet waar. Ik weet het niet. Ik hoop van wel. Ik denk dat het een dringende noodzaak is om naar ze te luisteren en met ze te praten.’
Jan van Coillie