Nieuwe dichtbundels voor de basisschool zijn een zeldzaamheid aan het worden. De nieuwe bundel van Theo Olthuis is dan ook meer dan welkom. De bundel bevat 15 gedichten uit eerder werk en 20 nieuwe.
De kracht van deze dichter ligt in het raak en tegelijk gevoelvol verwoorden van gebeurtenissen en emoties uit het kinderleven. De titels spreken vaak al voor zichzelf: ‘Naar de kapper’, ‘Mijn konijn’, ‘Vrienden’, ‘Voetbal’, ‘Woensdagmiddag’, ‘Wagentje’, ‘Boos’ of ‘Bangerik’. Maar, zoals je dat van een dichter mag verwachten, krijgt de verwachting die de titel oproept, vaak een verrassende draai. Zo troost in ‘Voetbal’ een kind zijn vader-voetballer als die verliest of staat in ‘Wagentje’ een gedachte centraal aan de honger in de wereld, opgeroepen door een volle winkelkar. Veel gedichten over gevoelens willen de lezer een hart onder de riem steken. In ‘Boos’ richt de dichter zich meteen tot die lezer: ‘Als het weer eens zover is/ dat er NIEMAND naar je luistert’. In ‘Bangerik’ spreekt de kleine ik zelf, openhartig én met een combinatie van woorden die op het einde aan het denken zet: ‘Ik een bangerik?/ Ja, soms een beetje wel./ Nou én!’ Een van de sterkste gedichten over gevoelens is ‘Leeg’, vooral omdat er zoveel emotie onder de woorden schuilt. Centraal staat het gemis na de dood van een huisdier, een gebeurtenis die nergens genoemd wordt, wat de lezer de kans geeft om eigen gevoelens in het gedicht te projecteren.
Olthuis’ heldere stijl, met eenvoudige woorden, veel herhaling, weinig en steeds heel herkenbare beeldspraak en klankrijke versregels zorgt er mee voor dat zijn gedichten een ruime groep van ook jonge kinderen kan aanspreken. Als de ik verdrietig is, trekt hij het liefste naar het bos, ‘Met de bomen als gordijnen/ en m’n hoofd/ diep in het mos.’ Ook de volgende regels uit ‘Verhaal’ zijn illustratief voor Olthuis’ beeld- en klankrijke stijl: ‘Trek de stekker/ uit de wereld/ en verdwijn tussen/ ritselend papier.’ Het gedicht gaat over de bijzondere ervaring die je kan hebben bij het lezen, een ervaring die alles te maken heeft met de kracht van de verbeelding, een kracht die in meerdere gedichten én in de titel verwoord wordt.
De illustraties van Aron Dijkstra liggen helemaal in de lijn van de gedichten. Anders dan in veel dichtbundels geven ze er geen eigenzinnige interpretatie van en gaan ze er evenmin een confrontatie mee aan, maar beelden ze de gebeurtenissen en vooral gevoelens wel heel herkenbaar uit.
Jan Van Coillie
Weetje
Theo Olthuis debuteerde begin jaren tachtig van de vorige eeuw met liedjes en scènes voor televisieprogramma’s als Klokhuis en Sesamstraat. Zijn eerste dichtbundel voor kinderen verscheen in 1985: Een hele grote badkuip vol. Sindsdien publiceerde hij bijna twintig bundels voor kinderen, naast enkele bundels voor volwassenen.