Je moet het maar durven, je eigen naam als auteur in de titel plaatsen. Terry Denton is dan ook niet zomaar een auteur. Hij werd waanzinnig populair als illustrator van de reeks De waanzinnige boomhut, die intussen al 130 verdiepingen telt.
Deze ‘gids voor alles’ is een soort alternatieve encyclopedie, een boek vol weetjes, gebracht in een combinatie van een luchtige stijl en grappige, cartooneske tekeningen. Die tekeningen zijn uitgevoerd in grijs, zwart en wit, een scherp contrast met de vaak oogverblindende foto’s in de meeste informatieve boeken. Het is dan ook vooral de humor die jonge lezers zal moeten verleiden om in dit boek te gaan snuisteren.
‘Snuisteren’ is het gepaste woord. Doordat Denton voortdurende van de hak op de tak springt, kun je het boek bezwaarlijk in één ruk uitlezen. De talloze weetjes zijn zo divers dat het bij momenten van het goede te veel wordt. Op de meeste bladzijden vind je onder of tussen de tekstblokken een ‘feitenvakje’ in een kader, maar feitelijk bestaat de hele tekst uit feiten of weetjes in de aard van ‘De grijze roodstaartpapegaai is zo slim dat hij honderden woorden kan lezen en begrijpen.’ Gelukkig worden al die weetjes toch gegroepeerd in zes delen, over het heelal, de aarde, het leven op aarde, het menselijk lichaam (origineel voorgesteld als ‘het heelal in jou’), cultuur (‘De wereld die we gemaakt hebben’) en de tijd. Er passeert inderdaad ‘van alles’ de revue, van zwaartekracht over zwarte gaten, de waterkringloop, bacteriën, de voedselketen, drollen en scheten, dieren, organen en weefsels, uitvindingen en handel tot de mogelijkheid van tijdreizen. Voordeel is dat je snuisterend in het boek van alles kan opsteken, nadeel is dat de informatie nergens uitgediept wordt en vaak erg oppervlakkig blijft, bijvoorbeeld over wetten en regels.
Het is Denton er duidelijk vooral om te doen de weetjes op een grappige manier te brengen. Dat gebeurt in de cartooneske tekeningen, met onder meer komische conversaties tussen een paard en een vogel, maar ook door overdrijvingen en woordgrapjes. Wanneer Newton de zwaartekrachttheorie bedenkt nadat er een appel op zijn hoofd viel, staat er: ‘gelukkig voor hem was het een appel en geen paard.’ De titels van de hoofdstukjes lijken geplukt uit sensatiekranten: ‘Zwemmen met fantastische vissen’, ‘Verbluffende amfibieën’ of ‘Waanzinnige wielen’. De auteur spreekt geregeld ook zijn lezers aan: ‘Onze planeet zorgt (meestal) goed voor ons. Vind jij dat wij (meestal) goed voor onze planeet zorgen?’ Voorwaar een boeiende vraag, maar een antwoord dat dieper zou graven komt er niet, net zomin als meer uitleg bij de eerste zin.
‘Echt serieus’ moet je deze gids voor alles zeker niet nemen, maar je komt wel op een luchtige manier over van alles iets te weten.
Jan Van Coillie