Is het je ook al opgevallen dat veel kinderen tegenwoordig zoveel dinosaurussen bij naam kennen? Deze prehistorische reptielen blijven tot de verbeelding spreken. Dat deden ze ook bij heel wat tekenaars uit de negentiende eeuw, die ze vast legden in talloze litho’s en gravures. Illustratrice Aina Bestard liet zich door deze ‘paleokunst’ inspireren. Vooral door haar intrigerende tekeningen onderscheidt haar boek zich van de vele boeken met foto’s over de ontwikkeling van de aarde die de jongste tijd de markt overspoelen. Om het boek extra aantrekkelijk te maken, werden ook doorkijkplaten opgenomen ( over de oerknal, sterrenstelsels, ons zonnestelsel en de hoofdrolspelers uit de verschillende grote tijdvakken), enkele opklapplaatjes en panoramaplaten onder titels als ‘De zee van lava’, ‘Bossen van reuzenpaddestoelen’ en ‘De grote massa-extinctie’. Die laatste titel had wel eenvoudiger gekund, wat meteen de grootste uitdaging van het boek blootlegt: hoe leg je de geschiedenis van onze planeet uit in korte tekstblokken die toch nog begrijpelijk zijn.
Uiteindelijk slaagt dit boek daar wonderwel in, zowel door de verduidelijkende wisselwerking tussen tekst en tekeningen als door de doordachte verwoording waarbij moeilijke termen zo goed als altijd worden toegelicht (ofwel meteen tussen haakjes ofwel op een vorige pagina, waardoor je wel af en toe moet terugbladeren). De informatie is niet alleen heel helder uitgelegd, maar ook knap gestructureerd. Neem bijvoorbeeld hoofdstuk 2, ‘Sporen uit een ver verleden’. Je leert eerst hoe de leeftijd van een gesteente wordt bepaald, vervolgens wat fossielen precies zijn, daarna hoe aardlagen eruit zien (met een duidelijke illustratie) en ten slotte krijg je uitleg over skeletten met als voorbeeld dat van de stegosaurus.
Ook de globale opbouw van het boek is goed doordacht. Als lezer bouw je je kennis geleidelijk aan op én word je ook meegenomen in een soort onvoorstelbare en avontuurlijke reis door de tijd. Positief daarbij is dat bij elke belangrijke gebeurtenis duidelijk de tijd wordt aangegeven. Het boek begint met een tijdlijn van de geologische geschiedenis van de aarde, vertelt vervolgens over de sporen uit dat ver verleden om over te gaan tot de eigenlijke evolutie, vanaf de geboorte van het heelal over de vorming van de aarde (en de maan!), het begin van leven, nieuwe soorten die de aarde bevolkten, de explosie van planten en dieren, het leven dat uit het water kruipt, het tijdperk van de grote reptielen tot de heerschappij van de zoogdieren, waaruit uiteindelijk de eerste mensachtigen ontstaan.
Reis door de tijdperken biedt een kunstzinnige én tegelijk wetenschappelijk goed onderbouwde kijk op de geschiedenis van onze aarde. Een pluspunt is zeker dat je in korte tijd een helder beeld krijgt van die evolutie. Wel vragen de compacte teksten enige inspanning en interesse om je door de moeilijke termen heen te worstelen.
Jan Van Coillie