De gevierde en veelvuldig gelauwerde illustratrice Gerda Dendooven heeft zich op uitnodiging van het Vlaamse Minderhedenforum en Leca vzw (Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag) aan een heikel thema gewaagd: Sinterklaas.
In ons huidig tijdgewricht ligt dit gevoelig. Zeker in Nederland waar het pietendebat de buitenlandse pers haalt, maar ook – zij het in veel mindere mate – in Vlaanderen. Tekenend voor de hedendaagse beleving is dat steeds minder kinderboeken over de Sint de drukpers halen.
Behendig weet de auteur uit de gevarenzones te blijven door het traditionele Sintverhaal te strippen en er een fantasievolle invulling aan te geven. Strippen moeten we hier letterlijk nemen. Het traditionele trio Piet-Sint-Paard wordt op de daken verrast door een storm en moet noodgedwongen ergens aankloppen om te schuilen. Loulou, een zwart meisje, doet open en helpt het doorregende trio om van de storm te bekomen.
Sint en Piet komen in hun ondergoed te staan, de kleren gaan de droogtrommel in. De baard van de Sint wordt geföhnd. De laatste roetvegen gaan eraf en roetpiet wordt helemaal een witte Piet. Ook de schimmel blijkt niet bestand tegen een boenbeurt: witte verf bleek een bruine knol te vermommen. De Sint en Piet zijn de wanhoop nabij.
Wat moet er nu gebeuren met al die geschenken waar zoveel kinderen op wachten? Goede raad is duur en Loulou komt met een schitterend idee. Waarom per se de geschenken langs de schouw willen brengen? Het gaat om de pakjes en die kan je even goed langs de voordeur leveren. Opgelucht en opgeknapt gaan de Sint en Piet weer op pad om hun missie te volbrengen. Het verhaal heeft zeker zijn merites. Wie 100 % politieke correctheid verlangt, wordt hier op zijn wenken bediend: geen Afro-Piet met dikke lippen, geen christenkruis op de bisschopsmijter, een glansrol voor een niet-wit kind. Je kan je echter afvragen of de Sint en zijn trouwe helper dusdanig menselijk, al te menselijk moeten worden. Sint en Piet worden een beetje onbeholpen en knullig voorgesteld en gaan scherp afsteken tegen Loulou die over het gezondste verstand blijkt te beschikken. We kunnen ons voorstellen dat sommigen het lastig kunnen hebben met zulke ontmythologisering. Anderen zullen het dan weer goed vinden dat de vrijmoedige kinderziel het wint van het vroegere vrezen en beven voor figuren die stammen uit meer autoritaire tijden. Voor menig kind is het wellicht een opluchting dat die ongenaakbare Sint en zijn gekke, vreesaanjagende Piet gewone mensen zijn die ook nat worden van de regen en zich wanhopig kunnen voelen. Een minpunt vinden we de rijmvorm waarmee het verhaal wordt gebracht. Het metrum en de woordkeuze rammelen al eens. Prettig voorlezen maakt hier weinig kans. Een natuurlijke, puntige formulering, desnoods zonder rijm, was wellicht een betere keuze geweest. Gerda Dendoovens kwaliteiten als illustrator staan buiten kijf, hoewel niet iedereen vindt dat haar aanpak zich echt leent voor prentenboeken voor de allerkleinsten. Afwachten of kinderen dit boek telkens opnieuw willen bekijken. Zij zullen beslissen of deze moderne invulling al of niet een blijver wordt.
Dirk Tavernier