Slechts 130 bladzijden en me dagen in de ban houden? Je moet het maar doen. Dit verhaal is opgebouwd als een mysterie van de bovenste plank. Het verhaal wisselt het heden en het verleden af. In de openingsbladzijden in het heden, die eruit springen wegens een grijze kleur en ander lettertype, wordt al meteen duidelijk dat er iets aan de hand is: “De hel in mijn hoofd stopte helaas niet. Ik moet gek zijn. Dit houd ik echt niet langer vol.” (5)
In de volgende bladzijden neemt Aylin, het hoofdpersonage, ons mee naar de afgelopen zomervakantie. Twee lange maanden niks doen voor de 5 jongeren uit het dorp: Lukas, Sören, Elide, Finn en Aylin zelf. Oftewel Doodshoofd, Engel, Slang, Water en Zwaard, naar de stifttattoos die ze een van de eerste dagen zetten. Zoals dat dan gaat in bloedhete zomers waarin verder niet veel te beleven valt, proberen ze zaken te vinden om zich mee bezig te houden. De ene dag zijn het de tattoos, de andere dag ijsjes, dan weer biertjes. Tot Aylin zelf met het idee van een inwijdingsritueel op de proppen komt. Ieder van hen mag iemand anders van de vijf een opdracht geven.
Te midden van deze lome, eindeloze, warme dagen daagt plots Kyra op. Alleen op stap, met haar tent. Wat komt ze er zoeken, waar niks te beleven valt? Al gauw horen ze vanuit het dorp dat ze weggelopen is, en ze besluiten om haar te helpen. Tegen de politie, die uitgebreid naar Kyra zoekt en hen daarom ook regelmatig op de rooster legt, houden ze vol dat ze niemand hebben gezien.
Maar Kyra brengt Aylin danig uit balans. Voor Aylin is niets belangrijker dan bij de groep horen, en haar status binnen de groep behouden. Die status komt dan ook continu naar voren in de loop van het verhaal: “Ik moest wel meedoen als ik mezelf niet naar de zijlijn wilde verbannen.” (19) of verderop: “Ik was bang geweest van Kyra, maar we hadden een balans gevonden, ik hoorde er weer bij.” (58) Maar Kyra zet het belang van de groep voor Aylin op losse schroeven en daardoor komt ze in tweestrijd: “Kon ik mezelf verloochenen om bij de rest te horen? Of zou ik altijd de buitenstaander blijven, wat ik ook deed? Waarom kon ik niet gewoon verliefd op Kyra zijn?” (100)
Hoe minder er in het dorp gebeurt, hoe meer de spanning stijgt en hoe dichter je komt bij de ontknoping. Er ontstaan spanningen binnen de groep, en Aylin probeert wanhopig te redden wat er te redden valt. Maar het is haar oplossing die ongewild een drama in gang zet. Hoe kon ze ooit vermoeden dat haar suggestie zo’n desastreuze gevolgen zou hebben? In de loop van het verhaal worden de dominostenen bijna achteloos in positie geplaatst. Al die gebeurtenissen lijken ook onschuldig, tot de eerste dominosteen valt, en de catastrofale gevolgen een na een duidelijk worden.
Onderstroom is een coming-of-ageroman over opgroeien, groepsgevoel, erbij horen en keuzes maken. Over jezelf en de ander leren kennen en ontdekken, met daarbij de constante dreiging van wat er gebeurd is, hoewel daarover maar zeer beperkt (in de grijze bladzijden vooral) iets wordt losgelaten. Precies de intense spanningsboog, die volgt uit de stroom van gebeurtenissen én zindert tussen de indringend getekende personages, maakt dat dit boek je niet meteen loslaat.
Barbara Artoos