‘Het was de eerste avond in ons eigen huis. Mijn drie grote broers zaten door elkaar heen te praten en ik bekeek het etensbord op de tafel voor me, ik bekeek het grote raam en de muren./ Soms ben ik een beetje langzaam, denk ik, want nu pas drong het echt tot me door: we mochten blijven. We hoefden niet terug naar ons land.’
Het openingsfragment laat meteen Van de Vendels kracht zien als auteur: heel eenvoudig maar trefzeker voert hij zijn lezers het verhaal en meteen de leefwereld van zijn personages binnen. Het avondmaal in het nieuwe huis is herkenbaar, maar krijgt een andere dimensie door de zin ‘We hoefden niet terug naar ons land.’ Westerse lezers worden meteen ondergedompeld in het Afghaanse gezin van Roya en haar drie broers Bashir, Hamayun en Navid.
De hoofdfiguur uit het verhaal is Misjka uit de titel, het dwergkonijn dat meteen de harten van Roya, haar familie én de lezers verovert. Het is prachtig met hoeveel warmte Van de Vendel de klik tussen Roya en Misjka in de dierenwinkel verwoordt. Tegen Misjka vertelt Roya al haar geheimen en ook haar vragen over de vlucht uit Afghanistan. De emoties lopen hoog op als het dwergkonijn uit haar kooitje ontsnapt. Over haar konijn houdt Roya op school ook een spreekbeurt. Dat loopt aanvankelijk helemaal fout omdat Roya plotseling overspoeld wordt door alle emoties die de vlucht bij haar teweegbracht. Op dat moment krijgt Miska’s ‘vlucht’ een bijzondere functie in het verhaal.
Heel gevoelig brengt Van de Vendel onder woorden hoe de drie broers hun kleine zus steunen als ze in de klas even de pedalen kwijt is. Het is meteen ook voor de lezers verrijkend te ervaren hoe de verhalen van mensen uit een andere cultuur onze samenleving kunnen verrijken. Nog op andere plaatsen in het boek wordt de tederheid tussen broers en zus, vooral tussen de rustige Hamayun en Roya, heel mooi beschreven. Edward van de Vendel is ook dichter en dat merk je in de onvergetelijke beelden waarmee hij gevoelens verwoordt: ‘Ik denk dat mijn hart de hele tijd dichtgeklapt was geweest, want nu voelde ik dat het zichzelf weer een beetje openvouwde.’
Niet alleen Van de Vendels taal betovert, maar ook de tekenstijl van Annet Schaap. Bekijk de cover, waarop Roya met gesloten ogen Misjka in haar handen houdt, en denk een boek in de plaats van het dwergkonijn. Zo intiem en warm voelt het als je dit boek leest.
Jan Van Coillie
Weetje
Edward van de Vendel en Anoush Elman schreven samen eerder De geluksvlinder, gebaseerd op Anoush’ levensverhaal. Het boek richt zich op een oudere lezersgroep (12+) en is een van de sterkste jeugdromans over vluchtelingen.