Voor een inleiding in de filosofie moet ik terug naar het begin van mijn studietijd aan de universiteit. Ik zeg dat maar meteen even om aan te geven dat ik niet geschikt zou zijn om dit boek op zijn filosofische waarde te beoordelen. Ik baseer me hier dan ook liever op het verhaal. Daar draait een boek tenslotte om. Bijna 500 bladzijden, en een achterflap die een razend spannende filosofische thriller belooft, dat schept nogal verwachtingen.
Die worden wat mij betreft niet helemaal ingelost. Het verhaal heeft me niet op het puntje van mijn stoel doen zitten. Waar het spannend kon worden (en die momenten zijn er echt wel), wordt die spanning helaas door het verhaal doorbroken met een zin als ‘Ik had mijn kleding en mijn schoenen aangehouden. Het leek wel alsof ik op het noodlot lag te wachten’. Ook de oplossing van dit probleem doet voor mij wat simplistisch en gemakkelijk aan.
Ik zou het dan ook niet als een thriller wegzetten, maar als een coming-of-age-verhaal. Een jongedame van 17 die via een wedstrijd toegang wint tot een exclusieve universiteit om daar filosofie te gaan studeren, dat is heel wat. Als die universiteit dan nog helemaal in Spanje gelegen is zeker. Puck moet haar vader achterlaten, haar vriendje , en haar hele leven in Nederland. Gelukkig leert ze op de eerste lesdag op Instituut Rousseau Charles en Sinem kennen, en al gauw zijn ze 3 handen op een buik en doen ze alles samen. Ze vormen ook samen de redactie van het studentenblad Lupus. Maar de tweedejaars die al op Rousseau zitten, zijn er voornamelijk toegelaten na een dikke premie van hun rijke ouders, terwijl de eerstejaars net als Puck een filosofieolympiade hebben gewonnen. Dat is aanleiding tot heel wat wrijving tussen de verschillende groepen studenten.
Puck leert daar dus al snel dat niet iedereen haar leuk zal vinden en ook dat ze haar stem moet laten horen als ze verandering wil. Zo pleit ze na ongeveer een week al voor vegetarische maaltijden in de kantine. Je eigen plek, vrienden en stem zoeken en vinden is een belangrijk onderdeel van volwassen worden, en daar krijgt ze op Rousseau alle mogelijkheden toe.
Waar het verhaal wel uitgebreid de tijd voor neemt, zijn de verschillende machtssystemen waarmee Puck in de loop van het verhaal in aanraking komt en de overgang van het ene systeem naar het andere. Instituut Rousseau gaat van start als een democratie, maar Puck komt er op een heel praktische, dagdagelijkse manier achter dat het ideaal niet altijd overeind blijft. Met een andere rector aan het roer wordt er plots een heel totalitaire koers gevaren. Puck verzet zich daar met hand en tand tegen, maar uiteindelijk kan ze niet anders dan Rousseau te verlaten. Je ziet heel duidelijk de slinger doorslaan bij de organisatie. Na haar vertrek, na die twee ervaringen, slaat de slinger voor Puck ook naar de andere kant door en klinkt anarchistisch denken haar als muziek in de oren. Maar ook daar ontdekt Puck al gauw zaken waar ze zich niet helemaal in kan vinden.
De vraagstukken waar Puck mee wordt geconfronteerd zijn beslist relevante hot topics vandaag de dag: vrijheid, klimaat, ecosysteem,… waardoor het boek zeker en vast geëmancipeerde jongeren kan aanspreken. Zelf heb ik het wel als een gemis ervaren dat er geen leidraad tot reflectie wordt geboden. Een aantal relevante vragen die aanmoedigen om wat dieper na te denken over het verhaal of de filosofische insteek ervan, had ik wel handig gevonden. Dat was ook een mooie manier geweest om een koppeling te maken tussen het eerste boek over filosofie van deze schrijfster en dit boek, dat erbij aansluit.
Barbara Artoos