Li Lefébure is niet alleen jeugdauteur maar ook enthousiast ‘schoolschrijver’. Ze geeft geregeld workshops creatief schrijven voor de Nederlandse stichting De Schoolschrijver, die zich tot doel stelt ‘kinderen lees- en schrijfplezier te verschaffen’. Haar ervaringen uit de workshops verwerkte ze in dit boek, waarin je duidelijk haar enthousiasme voelt en dat maakt het beslist de moeite waard.
De 95 schrijfopdrachten brengt ze onder in 9 afdelingen, die mekaar deels wel overlappen: taalspelletjes, boeken als inspiratiebron, creatief dichten, grappige schrijfopdrachten, het nieuws als inspiratiebron, spreekwoorden en citaten, brieven schrijven, personages bedenken en begrijpend lezen. Alle opdrachten zijn volgens eenzelfde patroon opgesteld, met eerst de benodigdheden, vervolgens een korte uitleg, gevolgd door een kadertje met praktische tips. In de kantlijn vind je telkens de doelgroep en thema’s. De bladspiegel biedt veel ruimte voor foto’s van schrijvende kinderen en hun werkjes. De vele tips bieden voor elk wat wils én heel wat prikkelende ideetjes om met kinderen creatief met taal te spelen. Neem het ‘Letter-van-de-week-spel’, waarbij de kinderen in de klas of op het schoolplein zoveel mogelijk woorden zoeken die met de gekozen letter beginnen. Of neem ‘Mijn tekening leeft’, waarbij je een gesprek verzint met een dier dat je tekende, maar dan met een lichaamsdeel te kort. Deze opdracht komt uit de afdeling ‘Grappige schrijfopdrachten’ (voor mij de sterkste afdeling) met veel prikkelende tips en stimulerende vragen. Wie een leuk voorbeeld wil lezen van wat de opdrachten bij kinderen kunnen oproepen, kan terecht op pagina 106, waar de negenjarige Dorian een verhaaltje verzint bij de spreuk ‘Van een mug een olifant maken’. Gelukkig vergeet Lefébure ook populaire, succesrijke opdrachten niet zoals het verzinnen van nieuwe dieren door bestaande dierennamen te mengen of het schrijven van een naamgedicht of een elfje.
Een inspirerend boek dus, al horen er wel enkele kanttekeningen bij. Door de grote nadruk op het lees- en schrijfplezier gaat er soms te weinig aandacht naar het resultaat. Vaak miste ik concrete tips om de tekstjes die de kinderen schrijven creatiever en origineler te maken. Als er staat ‘Daarna maken ze er een mooi stukje tekst van, dat zo in een folder zou kunnen staan’, mis ik richtlijnen om zo’n ‘mooi stukje tekst’ te schrijven. Sommige voorbeelden zijn dan ook erg zwak, bijvoorbeeld het resultaat van de opdracht ‘maak de langste zin’, wat een lelijke zin oplevert met veel ‘en dan’ en ‘toen’ … Ook de resultaten van het tegenstellingengedicht zijn allesbehalve poëtisch. De auteur laat ook bewust ‘grappige taalvoutjes’ staan, wat echt geen goed idee is. Ik vraag me af hoe grappig kinderen zelf het vinden om hun fouten(banaanen, mostert, daar woord je besmet, dieare, ierietant …) in een boek te zien staan, met hun naam eronder. Ten slotte zet de auteur zichzelf wel erg vaak in het zonnetje. In het hoofdstuk ‘boeken als inspiratiebron’ zijn de meeste boeken van haar hand en ze figureert ook nog eens op de ‘poster van je favoriete schrijver’. Ten slotte is de literatuurlijst wel heel beperkt. Het boek zou veel winnen als de auteur zich meer zou verdiepen in de rijke literatuur rond creatief schrijven, dichten of filosoferen met kinderen.
Samenvattend: Lees, verwonder en … schrijf! bevat zonder twijfel veel inspirerende tips om kinderen met taal te laten spelen. Niet alleen de prikkelende opdrachten maar ook de mooie vormgeving van het boek zijn uitnodigend. Bij een eventuele herdruk mag er wel flink geschrapt worden in de schrijfopdrachten en mogen verschillende ervan concreter uitgewerkt worden, met meer aandacht voor een sterkere zeggingskracht.
Jan Van Coillie