Eén van de wonderlijkste gegevens van sprookjes is dat bijna identieke thema’s in alle culturen over alle continenten en tijdvakken heen opduiken. De wetenschap is er nog niet uit hoe dit precies komt. Wellicht is de universaliteit van de menselijke geest de meest plausibele verklaring.
Zo ook is ‘ons’ Klein Duimpje bekend in Japan. Ook in het land van de rijzende zon wordt al eeuwenlang – in allerlei varianten – het sprookje verteld van een piepkleine jongen die de kinderwens vervult van een arm en kinderloos echtpaar en geconfronteerd wordt met een reus. Issun Boshi is de naam van dit oosterse Klein Duimpje. Sun staat voor de Japanse duim als meeteenheid, boshi voor ‘jongen’. Geen zevenmijlslaarzen, kiezelsteentjes of broodkruimels staan Issun Bosho ter beschikking, wel een rijstkom en een naald. Weet Klein Duimpje de reus te verschalken door hem zijn eigen dochters te laten verorberen, dan komt Issun Boshi daadwerkelijk in de maag van een mensenetende oni terecht. Met de naald als wapen gaat de kleine held genadeloos de ingewanden prikken van de oni. Eenmaal uitgespuugd, bemachtigt Issun Boshi de Uchide no Kozuchi, de magische hamer van de oni. Hiermee kan hij zijn wens in vervulling laten gaan om een normale lichaamsgestalte te bezitten. Zo wordt hij als huwelijkspartner aanvaardbaar voor de edelmansdochter op wie hij zijn zinnen heeft gezet.
Dit tijdeloze verhaal is nu in het Nederlands te lezen in een uitgave die meteen de aandacht trekt door de uitzonderlijk kwaliteit van de illustraties. Verantwoordelijk hiervoor is het achter de naam Icinori schuilgaande Franse ontwerpersduo Mayumi Otero – Raphael Urwiller. Mayumi Otero is de dochter van een Japanse moeder en een Spaanse vader en studeerde samen met Raphael Urwiller af aan de Ecole Supérieure des Arts Décoratifs de Strasbourg. In oranje, geel, blauw en zwart brengen ze het Japanse sprookje hoogst eigenzinnig tot leven in een serie van verbluffende zeefdrukken. De contourloze illustraties zijn dermate afwijkend van wat we gewoon zijn in jeugdboeken, dat je blijft bladeren en elke prent opnieuw en opnieuw wil bekijken. Soms wordt een detail in kikkerperspectief gebracht. Dan weer een landschapsoverzicht in vogelperspectief, gespreid over twee pagina’s. Dit alles in een smaakvol en sober kleurenpalet, waarbij een haast fluoriserend oranje overweegt. Het boek is stevig gekartonneerd uitgegeven op een zware, matte papiersoort in een eerder ongewoon smal en hoog formaat.
De tekst leest vlot weg, getuigt van een voortreffelijke vertaling en is geschikt voor jeugdige lezers vanaf 10 jaar. Voorlezen, vergezeld van verrukt samen de platen bekijken en allerlei verhaalelementen terugvinden, kan uiteraard al vanaf de kleutertijd.
Dit werk past wonderwel in het opvallende fonds van Boycott. Deze jeugdige, nieuwe uitgeverij, gelegen aan de Amsterdamse Stadhouderskade, heeft sinds het oprichtingsjaar 2017 de ambitie om kinderboeken van uitzonderlijke kwaliteit te brengen. Lees-wijzer besprak eerder al het eveneens zeer aantrekkelijke Jeruzalem van uitgeverij Boycott.
Dirk Tavernier