Isa heeft een droom: een beroemde zangeres worden. Ze doet dan ook mee aan de preselecties van een talentenjacht op televisie. In dit boek heet die ‘Winners & Losers’, maar het had even goed ‘Idool’ of ‘X-factor’ kunnen zijn. Isa verpest haar auditie en kan dat niet verwerken. In een opwelling slikt ze slaappillen. Ze belandt in coma in het ziekenhuis.
Isa wordt wakker in een andere wereld: het Binnenland, haar eigen innerlijke wereld. Daar is heel wat loos. Alysha, de verpersoonlijking van Isa’s popsterrendroom, heeft een dam in de Levensstroom gebouwd, waardoor al het water naar de woestijn Obsessivië wordt geleid. De rest van het Binnenland droogt uit en dreigt te sterven. Alleen Isa kan het land nog redden…
Tot hiertoe klinkt het veelbelovend: geen gratuite strijd tussen goed en kwaad, maar fantasy met diepgang, een verhaal dat aanzet tot nadenken. Jammer genoeg lost het boek die verwachting niet volledig in. Het verhaal werkt het idee van het onderbewustzijn knap uit, maar staat helaas bol van de clichés: opstandige tiener haat alles en iedereen, zanglerares werkt frustraties over eigen mislukte carrière uit op leerlingen, knullige buurjongen krijgt meisje… Toch kunnen die stereotypen voor een makkelijke inleving en herkenning zorgen bij de jonge lezer.
Ook de uitleggerige stijl van Kunst biedt minder diepgang. Alles wordt voor de lezer voorgekauwd door de verteller of de personages. Sommige bewoners van het Binnenland zijn slechts vermomde schoolfrikken, die Isa voortdurend de les lezen: Als je alleen maar zwoegt en al het andere opzijzet, zoals je de afgelopen jaren gedaan hebt, misschien dat het je dan lukt om van alles te bereiken. Maar het gaat erom of je dat ook echt wilt. Of het bij je past. Door deze uitgebreide verklaringen hoeft de lezer zelf geen denkwerk meer te verrichten.
Het verhaal is ook niet altijd even logisch. Isa wordt door Alysha naar Drongeland gestuurd, het ballingsoord waar de diepste angsten en verlangens huizen. De bewaker van Drongeland, Cerberus, wil Isa niet naar binnen laten: De blikken van de drie hondenkoppen dwaalden begerig over de overgebleven gevangenen. Een ervan had vooral aandacht voor Isa en wendde zich vervolgens fronsend tot de twee andere. “Mag niet binnengaan,” ving Isa op. “Wordt geen Nachtwezen, maar een Psychose.”
Een paar hoofdstukken later belandt Isa toch in Drongeland. Van een Psychose is opeens geen sprake meer. Toch blijft Isa’s droom voor de jonge lezer wellicht een spannend fantasyverhaal met overrompelende avonturen. Het is een psychologische roman over hoe je dromen (al dan niet opgelegd) en ambities en vooral ook je angsten je kunnen vervreemden van jezelf. Daarbij creëerde de auteur zeker ook ruimte voor humor en taalspel. Het landschap van het Binnenland is gebaseerd op een schets die Sigmund Freud ooit maakte van de menselijke hersenen. Een origineel idee, dat ervoor zorgt dat er ook voor volwassen lezers iets te beleven valt aan dit boek. Verder wordt het landschap vooral opgevuld met een mengelmoes van verwijzingen naar Noorse, Romeinse en Griekse mythologie, The Lord of the Rings, Oosterse mystiek, de Bijbel, tarotkaarten… Dit zorgt voor leuke intertekstuele verwijzingen, maar zal voor jonge lezers niet altijd even herkenbaar zijn.
Voor volwassen lezers lijkt het misschien sterk op onoriginele reproductie. Maar jonge lezers zullen het boek echter niet als onorigineel ervaren, omdat ze veel van de verwijzingen nog niet kennen. Zij kunnen tijdens Isa’s droom een wonderlijk en spannend avontuur beleven. Daarbij kan het best interessant zijn om als volwassene met het jonge volkje eens op zoek te gaan naar al die verwijzingen, bijvoorbeeld om hen bekend te maken met het verschijnsel van de intertekstualiteit. Op de website van de auteur is, bij wijze van leidraad, alvast een handig lijstje met verwijzingen en hun oorsprong terug te vinden. Hoewel het verhaal door heel wat recensenten positief werd onthaald, kunnen toch een aantal struikelblokken aangestipt worden.
Maar los daarvan brengt het boek ook een mooie, algemene boodschap, die niet zo ver te zoeken is. Isa maakt een reis door haar innerlijk om uit te vissen wie ze werkelijk is. Door al het harde werk, haar ambitie en het streven naar haar dromen weet ze niet meer wie ze is en wat ze écht wil. Daarbij merkt ze dat dingen die je echt leuk vindt, je grote kinderdromen niet altijd even realistisch zijn. Maar dat wil niet zeggen dat je ze toch niet kunt najagen! Met beide voeten op de grond kun je toch mikken op het hoogste. Als je er dan ergens tussenin eindigt, ben je toch nog heel ver gekomen. Dat gaat natuurlijk nooit zonder slag of stoot… maar met vallen en opstaan. En rijk en beroemd zijn, is daarbij niet alles!
– Door Line Leys en de redactie van Lees-Wijzer –