Ik en mijzelf

Onze recensie

Niet zomaar staan de namen van illustrator en schrijver even groot op de kaft. Ook in het boek zijn ze in evenwicht, met tegenover elke paginagrote prent een poëtische tekst. Ze passen op een wonderlijke manier bij elkaar, ook al zijn ze los van elkaar gemaakt.

Allicht zullen bij de meeste lezers de portretten eerst de aandacht trekken. De grillige vormen van de hoofden en vooral de ogen zuigen je blik naar zich toe. Hun kracht steekt vooral in de gelaatsuitdrukkingen, waarbij Ingrid Godon er telkens weer in slaagt om met minimale middelen een maximum aan emotie uit te drukken. Daarbij gebruikt ze verschillende technieken (monotype, lino …) en een beperkt kleurenpalet (zwart en wit of enkele kleuren). Die eenvoud geeft de portretten iets breekbaars, zoals in de ‘scheve’ blik van het meisje dat zegt ‘Ik kán niet gelukkig zijn’.

In de teksten is Toon Tellegen meteen herkenbaar. Rode draad vormt het zoeken naar jezelf, met typische motieven als het jezelf achterna of voorbij lopen, jezelf vergeten en ondanks alles proberen gelukkig te zijn en daartoe steeds opnieuw willen beginnen. Geregeld treedt de ik in de gedichten op als een personage dat tegen zichzelf of een ander praat zoals in ‘Gesprekje’: ‘Ik ben ik’/ ‘Ik ook.’/ ‘Maar ik ben mijzelf en jij niet.’ Verder in de bundel luidt het ‘ik heb soms zo genoeg van die ik’ of ‘ik laat zich niet kennen.’  De zoektocht naar zelfkennis drukt de dichter geregeld uit in beelden, als een gevecht, een onweer, landschap of draaimolen. Elders noemt hij zichzelf ‘een dooddoener/ een bewijs uit het ongerijmde’ of nog ‘een verbod dat ik zo lang ik me kan herinneren overtreed’. Uit die  laatste voorbeelden spreekt de hoge abstractiegraad van Tellegens teksten, waardoor ze voor jonge kinderen echt te moeilijk zijn. Dat blijkt nog sterker uit regels als ‘ik ben morbide, menselijk en murw’ of ‘dampend in het ijdele licht van de machteloosheid,/ mijn weergaloze zelfverloochening.’ Weergaloos krachtig verwoord, maar wel voor volwassen lezers. Ik een aantal gedichten schrijft de ik ook expliciet als ‘een oude man’ van boven de zeventig.

Net als de prenten kunnen de teksten heel gemengde gevoelens oproepen: ze grijpen je naar de keel of ze stoten je af. Maar koud laten ze je in geen geval, ze confronteren je integendeel met jezelf door vragen als ‘moet ik mijzelf bewaken/ of moet ik mijzelf helpen ontsnappen?’; ‘waarom ben ik altijd, altijd mezelf/ en verras ik mijzelf nooit?’ of ‘hoe kan je tevreden zijn met al je fouten en tekortkomingen?’

Jan Van Coillie

Ik en mijzelf vormt het vierde deel in een reeks boeken met portretten van Ingrid Godon en poëtische teksten van Toon Tellegen. De vorige delen waren: Ik wou (2011), Ik denk (2014) en Ik moet (2016). Ook deze boeken zijn kunstwerken voor een publiek zonder leeftijd, al lijkt de leeftijdsgrens geleidelijk op te schuiven (8+, 10+, 12+)

Nieuw

Thema's

Leeftijd

Auteur