In Het Vierde Rijk duikt Maria Nygren in de hoofden van een aantal pubermeisjes en laat de lezer zien hoe zij hun leven op school en daarbuiten ervaren.
Het hoofdpersonage Blenda, maakt heel moeilijk vrienden en voelt zich daardoor nergens echt thuis. Na de scheiding van haar ouders verhuist ze samen met haar moeder en broertje. Dit is voor haar hét moment om een nieuwe start te maken: op haar nieuwe school moet alles beter gaan. Al snel beseft Blenda dat er een persoon is die op deze school de macht in handen heeft: Hedvig.
Op het eerste gezicht lijkt Hedvig alles voor de wind te gaan, maar gaandeweg ontdek je als lezer dat ook zij geplaagd wordt door onzekerheden. Twee andere belangrijke personages zijn LSD (Lena-Stina Dahl) en Penny. Zij zijn elk op hun eigen manier ook een buitenbeentje. LSD is heel slim maar vindt geen aansluiting met de rest van de klas of andere leeftijdsgenoten. Iedereen maakt misbruik van haar goedheid en rechtvaardigheidsgevoel. Bovendien worstelt ze met zelfmoordgedachten. Penny daarentegen behoort eerst tot de populaire groep: als de beste vriendin van Hedvig verdient zij ook het respect van de andere leerlingen. Voor deze populariteit moet Penny echter een hoge prijs betalen, ze is namelijk haar eigen identiteit volledig verloren en is niet meer dan een kopie van Hedvig.
Na een groepswerk waarbij Blenda, LSD en Penny moeten samenwerken rond het thema ‘Hitler’, bedankt Blenda een plan om Hedvig van de troon te stoten. Ze betrekt LSD en Penny – die inmiddels ruzie heeft met Hedvig over een jongen – bij haar snode plan. Zal het Blenda lukken om met de technieken van Hitler de school voor zich te winnen? En hoe ver gaat ze hierin?
Het Vierde Rijk geeft de lezer inzicht in het leven van puberende schoolmeisjes en de diverse problemen waar zij mee worstelen. Een laag zelfbeeld, onzekerheid over het uiterlijk, het verlangen om leuk gevonden te worden, peer pressure,… Het zijn slechts enkele van de problemen waar jongeren mee geconfronteerd worden.
Dit boek maakt ook duidelijk dat deze problemen – die vaak als onbelangrijk of van voorbijgaande aard beschouwd worden door volwassenen – erge gevolgen kunnen hebben, gaande van pesterijen tot machtsmisbruik of zelfs de gedachte aan zelfmoord. Maria Nygren slaagt erin de lezer mee te slepen in deze psychologische roman waarin ze de perspectieven van de verschillende personages op een overtuigende manier beschrijft en de lezer doet stilstaan bij de woelige periode die pubers meemaken. De titel van het boek is een zinspeling op “Het Derde Rijk”, zoals Hitler dat voor ogen had. Dit toont aan hoe ver jongeren soms willen en kunnen gaan in hun poging om een uitweg te vinden uit hun problemen.
Karen Bergen