Het lijkt erop dat de uitgever of vormgever van dit ongewone boek opzettelijk het woord ‘kinder’ in een apart licht kleurtje heeft laten afdrukken. De titel die dan nog overeind blijft is: ‘Het gekke woordenboek’. Gek, zelfs knettergek, is het woordenboek zeker. Of het een echt kinderwoordenboek is? Dat hangt af van wat het jeugdige lezertje al weet van een woordenboek voor volwassenen of wat van het kind overgebleven is in de volwassen lezer.
Waarover hebben we het? Over een doldwaas ABC-boekje, beslist niet met de traditionele aap, noot, mies-woordjes. Zesentwintig dubbelpagina’s met voor elke letter van het alfabet telkens een zeer ongewoon woord, vergezeld van cartoonachtige figuren, in felle kleuren, met wat Kamagurka- of Gummbah-gehalte. Het gekke kinderwoordenboek verklaart de (best moeilijke) woorden zoals de Dikke Van Dale het zou doen (inclusief woordgeslacht en meervoudsvorm) maar geeft een geheel eigen definitie van het woord. Bovendien word je vaak nog eens op het verkeerde been gezet en zit er al eens een dubbele bodem in de definities.
De omschrijvingen zijn ongemeen grappig en bieden een sterk staaltje van taalvirtuositeit. We geven enkele voorbeelden:
- De M staat voor het woord ‘Monsterfile’ dat als volgt wordt omschreven: ‘Een rij stilstaande voertuigen bestuurd door monsterlijke wezens. Gaat meestal gepaard met een oorverdovende kakofonie van geknor, gepiep, gegrom, getoeter, gerinkel en gebrul.’
- De P staat voor ‘Prinsessenboon’. Dat is dan een ‘Koninklijke groente, de vip (Very Important Prinsessenboon) van de groenteafdeling. Voelt zich verheven boven de andere groenten, zoals de suffe sla en tuttige tomaat. Te herkennen aan haar typerend kroontje.’
Hoewel we ons kunnen voorstellen dat sommigen een waarschuwend vingertje zouden willen heffen voor zoveel absurd surrealisme, hebben we geen bezwaar tegen de door de uitgever gekozen aanduiding ‘vanaf 4 jaar’. Voor wie op zoek is naar een werkje om het alfabet aan te leren of om eenvoudige leesoefeningen aan te bieden: het boek is niet wat het lijkt. Dat is de enige restrictie die we kunnen opperen, want elk kind zal op zijn minst visueel genieten van de figuurtjes. Heeft het iets oudere kind al wat taalbagage, dan zal het zeker ook wat omschrijvingen begrijpen. Naarmate we klimmen in de leeftijdscategorieën, zal de lezer steeds meer de ongewone humor smaken en wellicht glimlachen of zelfs schaterlachen. Tot we bij de volwassene aankomen die… ofwel het geniale van dit unieke werkje naar waarde schat en gesteld raakt op dit hebbeding …ofwel weer dringend naar het kind in zichzelf moet zoeken, mocht hij dit kleinood niet kunnen appreciëren. Het werkje intrigeert, fascineert, zal één enkeling choqueren (moet je een kind echt wijsmaken dat een eileider de baas speelt over de andere eieren, geen ‘zacht eitje’ is en zich aan het hoofd van een XL-eierdoos bevindt?). Maar u hebt het begrepen: Lees-wijzer is fan. In het Engels taalgebied zou Het gekke kinderwoordenboek een cultstatus tegemoet gaan. Benieuwd of dat hier ook gebeurt. Warm aanbevolen voor groot en klein!
Gekartonneerd uitgegeven, met zachte, indrukbare kaft.
Dirk Tavernier