Het verhaal van Het boek dat niemand wilde lezen neemt de lezer mee op een avontuurlijke reis door de creatieve en absurde wereld van auteur Richard Ayoade, in een vertaling van Edward van de Vendel. Het gaat over een verwaarloosd boek dat vertelt hoe het nu precies is om een boek te zijn. En dat blijkt een waardevol verhaal te zijn, waar ook de lezer zelf een grote rol in speelt.
De originele, Engelse versie van het boek wordt in het buitenland meer dan bejubeld. Met toprecensies van onder andere The Observer en The Guardian wordt de lat meteen zeer hoog gelegd. De vraag is of het boek deze verwachtingen ook in de Nederlandse vertaling kan inlossen. De keuze voor de succesvolle auteur-vertaler Edward van de Vendel is een schot in de roos. Ook nu heeft hij zich het verhaal compleet eigen gemaakt, want de zinnen lezen als een trein en de typisch Engelse referenties zijn naadloos omgezet naar een herkenbare versie voor lezers uit Nederland en België. Zo krijgt Amersfoort een prominente rol in het verhaal, vooral gekend door Nederlanders, maar zeer makkelijk uit te leggen aan Belgische kinderen.
Bij de eerste pagina’s is het wel even wennen, maar als je eenmaal in de ban van het boek geraakt, laat het je niet meer los. Met een onweerstaanbare mix van humor, slimme woordspelingen en geslaagde metaforen laat het boek zien dat zelfs de meest ongeïnteresseerde lezers betoverd kunnen worden door de kracht van een goed verhaal. Hier en daar zijn de beschrijvingen een tikkeltje lang, maar afhaken is niet aan de orde. Humor en herkenbaarheid lijken de hoofdrol te spelen (wie vindt boeken nog lekker ruiken en vindt het verschrikkelijk dat mensen direct naar het einde bladeren?), maar daarnaast ligt de kracht in de onvoorspelbaarheid en originaliteit. Ayoade neemt de lezer mee op een reis vol nieuwe wendingen, bizarre situaties, kamelen en krokodillen. Vast staat dat het boek de verbeelding prikkelt en kinderen laat nadenken buiten de gekende paden.
Het boek dat niemand wilde lezen is stiekem een bron van inspiratie en educatie. Zonder het door te hebben vult het hoofd van de lezer zich met associaties (een geluid moet gehoord worden), nieuwe woordenschat (telepathisch), weetjes over het dierenrijk (capibara’s zijn de grootste knaagdieren op aarde), statistieken (met diagrammen en grafieken) en verschillende genres van boeken. Wie goed leest en kijkt merkt thema’s op als zelfexpressie, doorzettingsvermogen en het belang van verhalen. Dit boek inspireert jonge lezers om hun eigen stem te vinden en daagt hen uit op het vlak van woordenschat en zinsbouw.
Tot slot worden begrippen en metaforen ook vernuftig omgezet in grappige illustraties. Visueel valt er heel wat te ontdekken. De illustraties van Tor Freeman brengen de personages en de wereld van het verhaal tot leven, wat zorgt voor een aantrekkelijke en meeslepende ervaring. Het is een kunst om woorden niet zomaar om te zetten in afbeeldingen, maar om er tegelijkertijd nog zoveel meer mee te vertellen. Elke pagina brengt verrassing na verrassing met zich mee. Eén van de mooiste parels in het boek is de dubbele pagina met een bibliotheek die als een soort doolhof wordt neergezet. Heerlijk om in te verdwalen en dingen te blijven ontdekken.
Kortom, Het boek dat niemand wilde lezen is een briljant en verrassend kinderboek dat zowel jonge als volwassen lezers zal meenemen in een unieke stijl en een fascinerend verhaal. Het is ongetwijfeld een verfrissende toevoeging aan de kinderliteratuur en hét bewijs dat boeken echt niet aan standaard verwachtingen hoeven te voldoen om een onvergetelijke lees- en kijkervaring te bieden. Gek, ernstig en meeslepend tegelijk: haal dit boek nu in huis of geef het iemand cadeau.
Debbie L’homme