Ik was heel erg onder de indruk van Hoe Torot zijn vissenhart verloor. Ik ben dat nog meer van dit ‘vervolg’. Herkenbaar zijn Lindelaufs beeldrijke stijl, zijn onvergetelijke personages en de setting, met een oorlogsdreiging in een sprookjesachtig kader. Al is hier het sprookjeskader veel sterker dan de oorlog, die helemaal naar de achtergrond verschuift.
Vijf ‘oudstebroers’ trekken de een na de ander naar de oorlog, gehoor gevend aan een oproepingsbrief die net als in het boek over Torot de absurditeit van de oorlog in de verf zet, een brief die stelt dat het de minister ontzettend speet, ‘dat niemand een oorlog zou mogen worden ingestuurd’, maar dat het goede nieuws is dat oorlogen altijd weer in vrede veranderen, al gaat dat niet vanzelf, wat precies de reden is dat de oudste broer niet kan weigeren.
Elk van de broers wordt tegengehouden door de grenswacht aan de slagboom, die hen vraagt een ‘gift voor de Vrede’ te doen. Hun gift bestaat telkens uit een verhaal, dat op een bijzondere manier beantwoordt aan een vraag of eis van de wacht en uiteindelijk deel uitmaakt van een groter geheel dat zin krijgt in het verhaal dat de wacht zelf vertelt.
Net als in de beroemde verzameling Duizend-en-één-nacht worden de sprookjesachtige verhalen ingebed in een kaderverhaal én gaat van de sprookjes een bezwerende, betoverende kracht uit. Na enkele regels verdwijn je als lezer in een wonderlijke sfeerschepping die je niet meer loslaat. Of je nu leest over het weeskind Ninetta dat in een waterput woont en wier broertje verdwijnt in de pastij van de kindermoordenaar van Badoum; over hoe Warre zijn broer redt van de vloek van Duizend Vadem; over Zilver, die de woestijn als bruid krijgt; over Sebastiaan en de mislukte kinderheilige of over Zetta, een dwergmeisje dat als marionet ontsnapt aan de klauwen van de hebzuchtige Frau Schmetterling. Telkens weer vergeet je de tijd, meegesleept als je wordt door het bezwerende ritme van Lindelaufs beeldrijke taal. Lees maar hoe het verhaal begint over het ijskoude meer Duizend Vadem, dat behalve uitgestrekt ook vreselijk diep was. ‘Zó diep, vertelde men, dat als je er een baby in zou werpen, het kind een stokoude man geworden was tegen de tijd dat hij de bodem bereikte.’ En hoor je het gehuil van de gevangen wolf? ‘Een ijle, lange toon zette hoog in, daalde, bleef even hangen, daalde opnieuw, werd diep en gruizig, stierf weg. En begon vervolgens opnieuw.’ Het leek alsof de wolf zich niet alleen over zijn eigen lot beklaagde, maar over dat van mij en van de hele wereld.
De illustraties van Ludwig Volbeda zijn al even mysterieus als de verhalen. Over vele hangt een soort mist, zoals over die van het desolate landschap bij de grens. Andere steken vol bevreemdende details, zoals die van de abdijkerk met gotische spitsbogen en tropische planten. De prenten geven extra allure aan de mysterieuze verhalen van Lindelauf. Samen zuigen ze je letterlijk mee in een sprookjesachtige wereld waarin het heerlijk verdwalen is voor jong en oud. Hele verhalen voor een halve soldaat biedt zó een unieke leeservaring dat je wou dat die bleef duren.
Lieve Lams