Michael De Cock laat Carthager Hannibal Barkas, bevelhebber tijdens de tweede Punische oorlog, in Hannibal zijn leven vertellen. Omdat Hannibal door een levenslange haat tegenover Rome gedreven werd en de macht over het Middellandse Zeegebied wilde grijpen, wordt dat levensverhaal onvermijdelijk ook een aaneenschakeling van oorlogsverhalen.
Hannibal trekt in de derde eeuw voor Christus samen met 70.000 manschappen en 40 olifanten vanuit Spanje dwars door Gallië en de Alpen naar Italië. Velen verklaren hem gek, maar zijn leven wordt bepaald door een belofte aan zijn vader. Zijn haat wordt hem ingegeven door liefde voor zijn vader Hamilcar Barkas, die in de eerste Punische oorlog omkwam.
In zijn nawoord geeft De Cock aan dat Hannibals strijd tegen de Romeinen tot ons gekomen is via bronnen van de Romeinse overwinnaar, en dat zijn boek naar de bekende geschiedenis vanuit een andere hoek kijkt, door de ogen van Hannibal.
De auteur hanteert dat vertelstandpunt met veel inlevingsvermogen. Hij schildert een verhaal waarin de vroege dood van zijn vader en diens positie een verpletterende invloed op zijn levensloop uitoefenen. ‘Er is iets verschrikkelijks gebeurd in Saguntum, generaal Barkas! De Romeinse fractie heeft de macht gegrepen en iedereen die zich wil aansluiten bij Carthago, de stad uit gejaagd.’ / ‘Wat hebben ze gedaan?’ / ‘Al hun bezittingen werden afgenomen. Met enkel wat kleren zijn ze de stad uit gestuurd. En wie zich probeerde te verzetten, werd koud afgemaakt.’ / Hoe durfden ze! Maharbal stond naast me. Hij begreep net als ik dat er iets belangrijks te gebeuren stond. / ‘Wat doen we, generaal?’ / Ik zei het enige wat ik kon zeggen, als ik een legerleider wilde zijn de naam van mijn vader waardig: ‘Laat de soldaten zich klaarmaken. We trekken op naar Saguntum.’
Net als je als vredelievende lezer gewoon bent geworden aan het voortdurende strijdgewoel, krijg je een verrassend rustige en bedachtzame Hannibal Barkas te zien, die meer belang aan vrede hecht dan hij ooit gedaan heeft. Hannibal doet je vaak even stilstaan door rake beschouwingen, door poëtisch taalgebruik en door pure beelden die steeds weer terugkomen en het verhaal extra dynamiek geven. In de volgende beschouwing verweeft De Cock een pittig spel met zijn vertelstandpunt in zijn verhaal: ‘Ik leef tussen moed en wanhoop bij het beschrijven van mijn leven.
Het geheugen speelt een bedrieglijk spel met ons hart en ons verstand. Herinneringen zijn onbetrouwbaar. Vaak weten we nog wat we weten, omdat we dat zo willen. En even vaak vergeten we, ondanks alle goede voornemens, dingen die niet goed passen in het verhaal dat we maken van ons leven. / De intenties en de plannen kleuren de manier waarop de dingen zich ordenen in het hoofd. Alsof alles in verband staat met alles, alsof er één groot plan was. Was dat er? Misschien wel. Nee, natuurlijk was dat er. Maar toch lopen de dingen volgens een eigen logica die niet te voorzien of te plannen is. Misschien is het leven, alles in acht genomen, meer een mozaïek dan een mooi, uitgebalanceerd fresco of schilderij. Verbrijzeld glas op de vloer van de glasblazer. Je kunt de scherven zo goed en zo kwaad mogelijk oprapen en weer bij elkaar trachten te leggen, scherven zullen altijd scherven blijven.’ Het personage Hannibal gebruikt vaak beelden die naar de zee verwijzen. Als eb en vloed komen die beelden steeds weer in een andere gedaante terug.
Nu eens word je als lezer van Hannibal door wilde en onstuimige verhaalgolven in een diepe zee geworpen, dan weer kun je genieten van rustig voortkabbelend water. De Cock schetst in een boeiend boek – waarin je ook als oorlogshater zo snel mogelijk wilt verder lezen – de zinloosheid van oorlogen. Hij houdt af en toe halt voor een treffende beschouwing of een raak beeld. De eenvoudige illustraties van Gerda Dendooven ondersteunen die manier van vertellen prima.
Tot slot werd het historisch gezien een prachtig gestoffeerd boek waarin je duidelijk kunt zien dat er vooraf veel research verricht werd. De levenswijze van verschillende volkeren die in Hannibal de revue passeren, lijkt daardoor erg realistisch.
– Door Hannelien Del’haye –