Het kan geen toeval zijn: in één week tijd ontving ik twee prentenboeken over ‘aardig zijn’. Het is illustratief voor een tijd van toenemende vereenzaming, egoïsme en navelstaarderij. Graag gedaan is het eenvoudigste van de twee, en deels daardoor het meest innemende.

‘Je hebt niet veel nodig om aardig te zijn.’ Zo begint het boek, met deze ene zin op een witte bladzijde en op de tegenoverliggende pagina een kleine, rode bloem onderaan links. Op de volgende bladzijden kom je te weten wat dat ‘niet veel’ kan inhouden, telkens in een tafereel over vier pagina’s. Hoofdrolspeler is een charmant varkentje. De eerste vorm van aardig zijn die hij illustreert is ‘een alsjeblieft en dank je wel’. Naast de tekst zie je het varkentje sjouwen met twee pakjes terwijl hij een rood speelgoedautootje meetrekt aan een touwtje dat uit zijn broekzak bungelt. Op de volgende bladzijden geef hij de pakjes aan een muis die hem het rode autootje overhandigt. Als kijker kun je je afvragen of dat autootje dan niet van varkentje was.

In dergelijke vragen steekt een groot deel van de charme van dit boekje. Je moet als lezer/kijker telkens het eerste en tweede deel van de scène met elkaar verbinden en die verbanden interpreteren. Je kunt zelf voor een deel invullen wat het precies inhoudt of wat het met je doet als je een grote glimlach op je gezicht tovert, een scheutje geduld oefent, een beetje warmte schenkt of een portie bescherming. Nog een voorbeeld: bij ‘oor voor anderen’ staat varkentje zichtbaar ongerust naast een afvalcontainer. Op de volgende prent duikt hij erin en vist er vervolgens een zwart poesje uit op (een scène die ook de cover siert).

Op het eind leer je nog wat je kunt antwoorden als anderen zeggen ‘Bedankt’. Eenvoudig, helder en hartverwarmend, zo kun je Graag gedaan in drie woorden typeren.

Jan Van Coillie