Op een koude decembermorgen vertrekt een zwaluw moederziel alleen op trektocht in omgekeerde richting. Ze ruilt het warme Afrika voor het kille Europa. Freddy, de vrachtwagenchauffeur, is onderweg tussen Genua en Calais. Hij moet chocolade- en hazelnootijs leveren in Londen. Zijn bedrijf zit in slechte papieren en hij maakt zich zorgen. Onderweg krijgt hij de opdracht om zijn tocht stop te zetten en naar huis te gaan. Daar wacht hem een eenzame Kerstavond. Maar misschien toch niet zó eenzaam. De zwaluw is er ook nog en er duikt een jonge man op…
Een zwaluw in de winter is een kerstsprookje in een modern jasje. De auteur boort een aantal hedendaagse en universele thema’s aan: de kille maatschappij, eenzaamheid, werkloosheid, de vluchtelingenproblematiek.
De charme van dit boek zit in de opbouw van het verhaal. Drie levens worden apart beschreven en komen op een magische manier samen op kerstavond, als een vlecht die langzaam in elkaar wordt gevlochten. Het thema van het boek is bij de eerste korte zin meteen duidelijk: “Zwaluwen vieren geen Kerstmis.” De lezer vermoedt dat het over Kerstmis zal gaan, maar het duurt tot de laatste pagina’s vooraleer dit duidelijk wordt.
De tekst is sober. Een verteller beschrijft het hele verhaal. De auteur slaagt erin om in enkele zinnen een hele wereld op te roepen. Lees maar hoe hij het verhaal van de zwaluw in Congo samenbalt: “Ergens in een afgelegen dorpje was ze tegen het raam van een kerkje aangevlogen. Een raam waarvan het glas de blauwe lucht weerspiegelde … Gloria was bloedend op het rode zand beland.” Wanneer de zwaluw in de sneeuw belandt, blijft een stem in haar hoofd zeggen: “Achter de sneeuw wordt op mij gewacht.” Dit is de sleutelzin van het verhaal. Ik vind het wel jammer dat de oorspronkelijke, mysterieuze titel “Quelqu’un m’attend derrière la neige » is vertaald door “Een zwaluw in de winter”, wat veel banaler klinkt.
De tekeningen van Thomas Campi passen perfect bij dit sprookje. Ze stralen een melancholische eenzaamheid uit. De chauffeur rijdt in een oud geel Citroën bestelwagentje door het besneeuwde landschap. De prenten, vaak over één en soms over twee bladzijden verdeeld, zijn sober. Maar toch voel je de eenzaamheid van Freddy en de wanhoop van de jongen. Soms zijn de prenten ook erg grauw: de troosteloosheid van de terminal in Calais of de bootvluchtelingen op zee. Maar de laatste prent drukt gloedvolle hoop uit.
Dit is een warm verhaal om onder een knus dekentje tijdens de kerstvakantie (voor) te lezen.
Lut Vanderaspoilden