In De Laatste IJsbeer lezen we het verhaal van het sneeuwmeisje en de ijsbeer, begeleid door een verteller. De ijsbeer is bang, want het is overal zo warm. Het sneeuwmeisje praat met hem en samen proberen ze enkele prangende vragen te beantwoorden.
Laat het duidelijk zijn dat dit een bijzonder boek is. Enerzijds door de toegankelijke manier waarop de klimaatkwestie geadresseerd wordt, anderzijds door de omgekeerde wereld waarin Scheepers en Nagibina dit boek gerealiseerd hebben. Vormgeefster en illustratrice Lida Nagibina groeide op in Siberië en creëerde de prenten immers nog voor er één woord neergeschreven werd. Haar man en tevens regisseur Mathijs Scheepers zorgde pas nadien voor de begeleidende tekst.
Dit atypisch boek begint op mysterieuze wijze wanneer we horen dat de ijsbeer het noorden kwijt is. Wanneer hij en het sneeuwmeisje vervolgens over dromen en angst praten, wil je snel verder lezen om te zien waar het verhaal precies heen gaat. Ondertussen leren we de even mysterieuze als beeldende stijl van Nagibina kennen. Niet elke prent is groot en helder, wat op sommige momenten jammer is, aangezien ze wel een indruk nalaten. Toch kan je er niet omheen en blijf je staren naar de ijsbeer. De ijsbeer die op zoek is naar zijn gouden kooi om de klimaatopwarming te overleven, de ijsbeer die je zo open en kwetsbaar meeneemt in zijn wanhoop en zijn dromen.
De woordkeuzes van Scheepers en de conversatie tussen het sneeuwmeisje en de ijsbeer zorgen ervoor dat je meegezogen wordt in de leefwereld van de laatste ijsbeer. Het verhaal bevat wel een zekere gelaagdheid, waardoor je de nuances misschien pas echt begrijpt na enkele keren lezen. Toch is het de moeite waard gezien de gevoelige relatie tussen de ijsbeer en het sneeuwmeisje. Zij probeert hem te begrijpen en gerust te stellen, maar is tegelijkertijd zelf ook even ongerust over de situatie. Het sneeuwmeisje is een herkenbaar personage, als een stemmetje in ieder van ons dat helpt met gedachten ordenen of keuzes maken.
De laatste ijsbeer trekt op een aparte manier aan de alarmbel waardoor we de kans niet meer krijgen om de situatie weg te lachen. We moeten erover nadenken, we moeten erbij stilstaan en tussen de kleine, grappige lichtpuntjes door is het verhaal vooral schrijnend authentiek.
Debbie L’homme