De grootste voetafdruk. Acht miljard mensen. Eén onhandige reus.

Onze recensie

Binnen de hype van jeugdboeken over de milieucrisis is dit voorwaar een hoogst origineel buitenbeentje.

Als hoofdpersonage namen de auteurs een bekende figuur uit de sprookjeswereld, een reus, door een samenkneedmachine gevormd uit de acht miljard mensen op aarde. Je krijgt meteen de cijfers erbij. ‘Hoogte: ongeveer 3 km. Gewicht: 390 miljoen ton (en daar komt iedere seconde zo’n 100 kg bij). Geslacht: onbepaald (49,6% genetisch vrouwelijk, 50,4% genetisch mannelijk). Voornaamwoorden: Wij/ons.’ Een voetnoot verduidelijkt verder: ‘Terwijl de mega-mens natuurlijk 8 miljard keer zwaarder is dan de gemiddelde mens, is hij maar 2.000 keer groter. Om je die grootte beter te kunnen voorstellen, zie je op de illustratie de mega-mens uittorenen boven de skyline van Londen, met de hoogste wolkenkrabber (310 meter) reikend tot zijn enkel. Op andere illustraties zie je hoe een oog van de mega-mens zo groot is als een voetbalveld, hoe een plas van de gigant alle kanalen van Venetië zou vullen en de hersenen meerdere containerschepen. Een van de sterke kanten van kinderboeken, de bijzondere interactie tussen tekst en beeld, wordt hier handig uitgespeeld om het schier onvoorstelbare behapbaar te maken.

Maar het boek gaat verder. Ook andere dieren belanden in de samenkneedmachine. Alle tijgers die nog vrij rondlopen (4000) komen eruit als een reuzentijger van 44 m. lang, zittend om de koepel van de Taj Mahal. Bij de mega-mens vergeleken is die maar een ukkie die past op de nagel van een duim. Hetzelfde geldt voor de mega-giraf, die maar tot de enkel reikt. En voor de neushoorn, de witte haaien en zoveel andere bedreigde diersoorten. Bijzonder verhelderend én confronterend is de illustratie die laat zien hoe de mega-mens sinds de 19de eeuw gegroeid is en de Afrikaanse olifant gekrompen. Andere soorten zijn dan weer samen met de mens gegroeid: kippen, koeien, varkens, virussen en honden.

Die mega-mens moet natuurlijk veel eten. De cijfers zijn hier zo mogelijk nog duizelingwekkender. Zo eet de mega-mens per jaar 1,3 biljoen eieren, samen een reuze-ei van 650 m. hoog, met een schaal van 3 m. dik. Om nog te zwijgen van de massa maïs, suiker, rijst enz. Of van misschien wel ‘de grootste culinaire uitvinding’: de mega-hamburger. Van al dat eten wordt 1/3 weggegooid, jaarlijks een berg van 2 km hoog.

Maar ‘gelukkig’ zijn er alternatieven voor vlees en ook duurzame vervoersmiddelen, ‘een stap in de goede richting, toch?’ Die ‘toch?’ kondigt de volgende bedreiging voor de aarde aan: de onbedwingbare graafzucht van de mens én de ‘hobby’ om bomen om te hakken. Dan komt eindelijk het kantelpunt, waarbij de mega-mens zich afvraagt: ‘Hum. Zou al dat graven, verbranden, bouwen, dumpen, verspillen en stropen iets te maken kunnen hebben met het krimpen en verdwijnen van zo veel mega-soorten?’ En verder: ‘In alle eerlijkheid, we maken er een beetje een puinhoop van.’

Een mega-geest uit het verleden confronteert de mega-mens vervolgens met de AHLOA, een kleurrijk wezen, gemaakt uit Al Het Leven Op Aarde. Daarvan maken de mensen maar 0,01% uit. Dat zou hen extra bescheiden moeten maken, maar … de ‘rommelklont’ van alles wat de mens fabriceert, is groter dan de AHLOA en wordt bovendien almaar groter. De conclusie is onvermijdelijk: we moeten zorgvuldiger en respectvoller met de planeet omgaan. ‘Het wordt wel een grote uitdaging. Misschien wel te groot.’ Maar als iedereen samenwerkt als een mega-mens, dan zouden we de mega-rotzooi moeten kunnen opruimen en in harmonie leven met onszelf en de aarde. ‘En zelfs als het niet zou lukken, zijn we het niet aan de planeet verschuldigd om het in elk geval te proberen?’

Die vraag is even loodzwaar als de verantwoordelijkheid van de mensheid. Maar de slotprenten maken die iets lichter en luchtiger, met een grappige noot en een haalbare actie om mee te beginnen.

Jan Van Coillie

Nieuw

Thema's

Leeftijd

Auteur