Dat The King’s Golden Beard eerst verscheen in de VS is illustratief voor de internationale faam van Klaas Verplancke, die onder meer ook illustreerde voor The New York Times en een kunstboek maakte over Magritte in samenwerking met MOMA en Centre Pompidou. De gouden baard is zonder meer een meesterwerk van deze grootmeester onder de Vlaamse illustratoren, schitterend uitgegeven op groot formaat en met goudverf op de kaft.
Publisher Weekly bestempelde het boek als ‘een slimme, vlijmscherpe fabel.’ Slim en vlijmscherp is het boek zeker, maar ik zou het eerder een sprookje dan een fabel noemen, geschreven als het is in het spoor van Andersens beroemde ‘De nieuwe kleren van de keizer’. Verplancke liet zich ook inspireren door de heisa rond Trump en het populistische discours dat hij verspreidde via sociale media, met als les ‘wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten’.
In Verplanckes verhaal is de koning niet zoals de keizer verzot op kleren, maar wel op zijn baard, een gouden baard die bij wet ‘nooit ofte nimmer’ mag worden geknipt. Een andere wet stelt dat alle andere baarden en snorren in het rijk verboden zijn. Op dat moment in het verhaal komt Verplanckes sterkste kant naar voren in een unieke, speelse interactie tussen tekst en illustraties. Op twee dubbele pagina’s krijg je niet alleen mensen, maar ook dieren en voorwerpen te zien met baarden, die op de tweede prent afgeschoren zijn: een zeerover, een oma, een walvis, een geit, een kat, een cactus, een borstel enzovoort. De ‘mimiek’ voor en na de scheerbeurt is onvergetelijk.
Ook verder spat het tekenplezier van de pagina’s. Kijk maar naar de ‘gecensureerde’ statieportretten van de koninklijke voorouders in het paleis, de stralende prent van de kronkelende baard door de blokkenhuizen in kubistische stijl of de drie prenten waarop de baard over bergen en zeeën de wereld rond kronkelt, waarbij je het boek op zijn kop moet draaien.
Natuurlijk kan de baardfobie niet goed aflopen. Als op een dag een wachter een vreemde baard aan de achterdeur van het paleis opmerkt, is het hek van de dam en ontloopt de dictator zijn straf niet. De afloop doet denken aan een ander sprookje, ‘Repelsteeltje’. Daarin wordt trouwens goud gesponnen. En dat is net wat Klaas Verplancke doet met dit (h)eerlijke prentenboek.
Jan Van Coillie