Niemand hier op school is echt op de hoogte. Niemand weet wat er met jonge mensen in ons land gebeurt. We zien een flard in het nieuws, we horen de harde taal van politici. Maar jij kent het echte verhaal. Waarom zou je dat niet vertellen? Met deze woorden vertrouwt mevrouw Levanti Hamayun de leiding toe over het schooltoneel van havo4. Heeft de vijftienjarige jongen niet altijd een zwak gehad voor film? En barst zijn hoofd niet van de dvd’tjes die ernaar snakken om te worden afgespeeld? Aldus sluit Hamayun zijn ogen en keert hij terug naar het mooiste huis van de straat in Mazar-e-Sharif. Naar zijn achtjarige zelf, de sufkop met de Slappe Knieën, die wegdraaide bij de terreurverhalen van zijn broer, Bashir. Naar hun tweede huis in Kabul, waar het helemaal niet naar snoep rook, maar naar smerig verkeer, zweet en rottigheid – en maar heel af en toe naar zoet gebak of verse pinda’s. Naar het land waar de Taliban openbare executies uitvoert (… wordt het ditmaal stenigen, ophangen of doodschieten?) en het verboden is om te zingen, te dansen of tv te kijken. Naar Afghanistan.
Vluchten doe je langs de snelste weg. In de kortste tijd. En dus laten we onze oma’s achter. En het egeljongetje? Het egeljongetje ook. Het gezin wordt in drieën geknipt als het jongste gezinslid, Qasim, noodgedwongen wordt achtergelaten en ook Bashir op de loop moet. Een afschuwelijke smokkeltocht begint, waarvan niemand de eindbestemming kent en de gezinsleden als vee van handelaar tot handelaar worden vervoerd. Als ze plots, maanden later, op een wildvreemd station arriveren, begint een zoveelste nieuwe levenspoging, tussen de asielcentra en het verraad van rechtsgezinden door. In Nederland.
Uit dit meeslepende en tot op het bot ontnuchterende verhaal blijkt de kracht van de Slash boeken, waarbij een auteur, in dit geval Edward van de Vendel, het waargebeurde levensverhaal van een bijzondere jongere (hier: Anoush Elman) neerschrijft. De talloze anekdotes en dialogen houden een stevig ritme aan, waardoor het boek als een soort road movie aan ons voorbijschiet. Een vlotte taal en de opvallend korte hoofdstukken dragen daar nog toe bij. Van comedy gaat het tot documentary , tot reality show , enz.
En dan, plots, twee eindes: een happy ending en een alternative ending , die beide in je hoofd blijven wedijveren. In onze hedendaagse, Westerse wereld waar rechtse partijen weer aan land winnen, kan het des te meer een verademing zijn om eens naar de onversneden boodschap van de andere zijde van de multiculturele samenleving te luisteren. Waar iemand als Hamayun, ondanks zijn andere huidskleur en gewoontes, een verhaal vertelt over verantwoordelijkheid, warme vriendschappen, hechte familierelaties, toekomst, kansen en hoop – met ontwapenende anekdotes die ook de jonge lezer misschien kunnen helpen om het geluk te vinden.
– Door Aster Michiels –