Mary is 10 jaar. Ze woont na de dood van haar ouders bij haar oom in Engeland. Ze is er te gast in een groot landhuis op een reusachtig domein. Haar oom is vaak op reis en besteedt weinig aandacht aan Mary. Gelukkig kan ze rekenen op de zorgen van huishoudster Martha. Omdat ze zich in haar eentje verveelt, trekt Mary er graag op uit in de uitgestrekte tuinen van het landgoed. Ze ontdekt er een ommuurde tuin waarvan de toegang verboden lijkt te zijn. Ze besluit de sleutel te zoeken om het slot te openen. Zo besluit ze ook de verboden delen in het huis toch te verkennen, op zoek naar de oorsprong van het nachtelijk gehuil. Op een nacht stoot ze er op Colin, haar neef. Al gauw ontstaat een hechte vriendschap en lijkt Mary niks meer op het eenzelvige kind dat in Engeland aankwam, alleen maar aan zichzelf dacht en ervan uitging dat er wel op een of andere manier voor haar gezorgd zou worden. Nu zorgt ze voor zichzelf, én voor anderen.
In deze klassieker uit 1911 staat de natuur centraal, waartegen het wonderlijke verhaal van een meisje en jongen wordt verteld. Mary wordt nadat haar ouders in India stierven aan cholera, bij haar oom zowat aan haar eigen lot overgelaten. Ze lijkt het er aanvankelijk niet zo moeilijk mee te hebben: ’Maar omdat ze haar moeder heel weinig zag, was het geen wonder dat Mary niet veel van haar gehouden had en haar nauwelijks miste toen ze weg was. Eigenlijk miste Mary helemaal niemand omdat ze een eenzelvig kind was en alleen maar aan zichzelf dacht, zoals ze altijd had gedaan. … Het enige dat Mary nu interesseerde was of ze bij aardige mensen zou komen die beleefd tegen haar zouden zijn en haar altijd haar zin zouden geven, zoals haar ayah en de andere inheemse bedienden hadden gedaan.’ Mary is verwend, bazig en erg teruggetrokken. Maar daar brengt Martha, de huishoudster, stilaan verandering in. Door te vertellen over haar eigen gezin en familie, wordt het verleden losgeweekt bij Mary en leert ze wat de liefdevolle warmte van een gezin of familie eigenlijk is. Maar vooral ook door het contact met Colin lijkt ze net als de natuur in de geheime tuin stilaan verder open te bloeien. Colins woede-uitbarstingen en slechte humeur schrikken Mary niet af, integendeel, zij lijkt als enige de zieke Colin te kunnen temperen en opbeuren. En ze slaagt erin hem uit de donkere kamer te krijgen. Buiten in de tuin begint Colin aan zijn genezingsproces. Er ontstaat een hechte band tussen de twee kinderen, die elk het verleden een plaats leren geven en terug hoop en moed vinden bij zichzelf en elkaar om door te zetten, op te groeien en verder te bouwen aan een toekomst.
De prachtige natuur die erg treffend wordt beschreven met woorden, kent jammer genoeg niet zo’n afstraling en weerklank in de illustraties van Inga Moore, die – net als de tekst in sommige passages – nogal oubollig aandoen. Maar dat is niet geheel verwonderlijk, denkende aan de klassieke status van het verhaal. Toch nemen de tekeningen (en tekst) je mee in de wijde natuur, waar je samen met de personages de frisse lucht van hoop, toekomst en een nieuwe start inademt.
– Door Annelies Marin –