In Als je terugkomt (de vertaling van het Amerikaanse When you reach me , 2009) ontmoeten we de twaalfjarige Miranda, die samen met haar vrijgevochten moeder in een eenvoudige flat in New York City woont. Daar speculeren ze over AAD’s (Aardbei-Achtige-Dingen), Mister Perfect (Miranda’s stiefvader, Richard) en wat je allemaal zou kunnen doen met 10 000 dollar! Miranda is een sleutelkind; dat wil zeggen dat ze een huissleutel heeft en na school alleen is tot er een volwassene thuiskomt om eten te koken, maar evengoed dat ze stiekem junkfood mag zolang er niemand thuis is.
Maar wat te doen wanneer de wereld die we zo goed menen te kennen plots tot een veel complexer patroon blijkt te behoren dan we tot dusver vermoedden? Wanneer een propje papier, een schoen of een brievenbus niet langer zijn wat we dachten dat ze in werkelijkheid waren? Aan wie vertelt Miranda haar verhaal en zal zij het leven van haar vriend werkelijk in de handen van een onbekende leggen?
Waar Rebecca Stead op een eerste niveau lijkt te flirten met populaire adolescententhema’s zoals vriendschap, jaloezie en verliefdheid en hier en daar al eens een tipje van haar sluier optilt door in te gaan op het leren leven met afwezige vaders, epilepsie of stoffelijkheid, kan zelfs de nauwlettende lezer amper vermoeden dat er nog een derde, duistere categorie in Miranda’s verhaal verborgen ligt. Wanneer die categorie uiteindelijk bovenkomt en het verhaal zich plots als een opgewonden jojo weer omgekeerd gaat afwikkelen, haalt het leesverloop een razende vaart en blijven zowel Miranda als de jonge lezer duizelend achter. Een ware beloning voor wie van een onvoorspelbare plot, avontuur en vlinders in de buik houdt. Met haar vele verwijzingen naar het New Yorkse stratenplan of historische en literaire hints (zoals de miranda warnings en Shakespeare’s The Tempest ) nodigt Stead haar lezer uit om zich ook buiten het verhaal met extra informatie te verrijken en zelf op zoek te gaan naar antwoorden. Als je terugkomt bevat overigens flarden uit Miranda’s lievelingsboek: A Wrinkle In Time , door Madeleine L’Engle (1962), dat als spiegelverhaal een soort abstracte versie van Miranda’s alledaagse leven vormt.
Tot slot leidt de mysterieuze Marcus Heilbroner, uit klas 6-506, op toegankelijke wijze tamelijk complexe wetenschappelijke thema’s in, zoals ruimtekunde en natuurfilosofie, en krijgen daarbij verleden, heden en toekomst een heel andere invulling! Stead zelf geeft het laatste woord aan Albert Einstein: Het mooiste wat een mens kan ervaren, is het mysterie.
– Door Aster Michiels –